Ερευνητικά προγράμματα
Πατριαρχικό Ίδρυμα Ερευνών στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων, Χανιά
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΙΕΡΑΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΤΖΑΓΚΑΡΟΛΩΝ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΑ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΧΩΡΟ ΤΟΥΣ
2020-2022
Υπουργείο Πολιτισμού , Περιφέρεια Κρήτης, Ι. Μ. Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων, Πολυτεχνείο Κρήτης
Η πρόταση εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Ομάδα εργασίας
Επιστημονική υπεύθυνη : καθηγήτρια Αμαλία Κωτσάκη
Την ερευνητική ομάδα αποτέλεσαν οι καθηγητές της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου Κρήτης: Αλέξ. Βαζάκας, Μαρία Σταυρουλάκη, Γιάννης Τσάρας, Πανίτα Καραμανέα, Μαρία Μανδαλάκη, Κώστας Προβιδάκης, Νόνη Μαραβελάκη, Αντώνης Βαφείδης. Εξωτερικοί συνεργάτες: Γιώργος Τζούγκαρης, μηχανολόγος μηχ, και Χαρ. Ακρίβας, τοπογράφος μηχ.
Επιστημονικός σύμβουλος: Μιχάλης Ανδριανάκης, αρχαιολόγος, επίτομος Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης
Στο ερευνητικό έργο συμμετείχε και μεγάλος αριθμός προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών /τριών της Σχολής.
Η Αγία Τριάδα των Τζαγκαρόλων, μια άριστα διατηρημένη βενετσιάνικη Μονή σε κοντινή απόσταση από την πόλη των Χανίων περιλαμβάνει ανάμεσα στα κτίσματα του περιβόλου της το κτήριο της πρώην Ιερατικής Σχολής κατασκευασμένο στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα από τα σημαντικότερα έργα της Κρητικής Πολιτείας, το οποίο από τη δεκαετία του 1950 παραμένει ανενεργό.
Εκτός του περιβόλου της Μονής υπάρχει ένας εργατικός κοινοβιακός οικισμός με κτίσματα που χρονολογούνται από τον 17ο και φθάνουν μέχρι και τον 19ο αιώνα και συγκροτούν ένα τυπικό παραδοσιακό οικιστικό σύνολο της περιοχής του Ακρωτηρίου Χανίων, το οποίο όμως βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση.
Ολόκληρο το μοναστηριακό συγκρότημα, Μονή και οικίσκοι βρίσκονται σε ένα εξαιρετικού κάλλους φυσικό τοπίο. Όμως ο περιβάλλον χώρος γύρω από το μνημείο δεν έχει τύχει ιδιαίτερης φροντίδας και πέραν του ότι δεν αναδεικνύει το μοναστηριακό συγκρότημα, εμφανίζει και προβλήματα λειτουργικότητας, διευθέτησης της κυκλοφορίας κλπ τα οποία είναι έντονα, με δεδομένη την υψηλή επισκεψιμότητα του μνημείου.
Αντικείμενο του ερευνητικού προγράμματος είναι η αποκατάσταση της π. Ιερατικής Σχολής και η μετατροπή της σε «Πατριαρχικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών ‘Πατριάρχης Βαρθολομαίος’», η αποκατάσταση και μετατροπή των ερειπωμένων εκτός περιβόλου οικίσκων σε ξενώνες φιλοξενίας της Μονής καθώς και ο σχεδιασμός του ευρύτερου περιβάλλοντος χώρου του μνημειακού συνόλου.
Το «Πατριαρχικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών ‘Πατριάρχης Βαρθολομαίος’» περιλαμβάνει Συνεδριακό Κέντρο (αίθουσα συνεδρίων, Foyer, διοίκηση), το Πατριαρχικό διαμέρισμα, Βιβλιοθήκη – Μελετητήριο – Αρχείο, Εκθεσιακούς χώρους καθώς και τους απαραίτητους βοηθητικούς χώρους και χώρους υγιεινής. Στόχος της πρότασης είναι η δημιουργία ενός πολυλειτουργικού κτηρίου που θα συμβάλει στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της Μονής και στην σχέση της με την κοινωνία ενώ παράλληλα θα διαφυλάξει τον θρησκευτικό χαρακτήρα της μοναστικής ζωής.
Ο εργατικός κοινοβιακός οικισμός μετατρέπεται σε ξενώνες φιλοξενίας οργανωμένους σε τρία συγκροτήματα με αυλές και στόχος είναι η διατήρηση της αρχιτεκτονικής του φυσιογνωμίας με τις ελάχιστες παρεμβάσεις διατηρώντας τη μοναστική λιτότητα που τα χαρακτηρίζει.
Ο περιβάλλον χώρος προτείνεται με τρόπο που να αναδεικνύει τα συνθετικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του μοναστηριακού συγκροτήματος (αξονικότητα, μνημεικότητα) και συνάμα να γεφυρώνει την αυστηρή συμμετρία του μνημείου με την οργανικότητα του παρακείμενου αγροτικού περιβάλλοντος. Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στην διευθέτηση της κυκλοφορίας και των προσβάσεων ενώ για τις φυτεύσεις προτείνονται φυτά από την χλωρίδα της περιοχής.
